Prikaz romana „Hrabrost“ Klare Uson

Klara Uson (Barselona, 1961) objavila je šest romana koji sačinjavaju jednu od najzanimljivijih pripovedačkih putanja savremene španske književnosti. Njen peti roman „Srce od napalma“ (2009) ovenčan je nagradom „Biblioteke kratke proze“. A za do sada najznačajniji, „Kćerku Istoka“ (2012), dobila je „Nagradu kritike“ za najbolji roman te godine na španskom jeziku. Njeno poslednje delo, „Hrabrost“, trodelni je roman, sa tri priče koje su zanimljive svaka po sebi.

U prvom delu se iznosi priča o Ferminu Galanu i njegovoj herojskoj smrti posle propasti republikanske vojne pobune u Haci protiv kralja Alfonsa Trinaestog. Ovaj deo narativa povezan je sa sadašnjošću posredstvom udžbenika tinejdžerke koja sprema predmete kako bi odgovarala za zaključne ocene. Mar je kćerka razvedenih roditelja i ne razume se sa majkom. Drugi deo romana iznenađuje užasavajućom i bolnom povešću o hrvatskom svešteniku koji se na kraju svog života delirično priseća jezivih epizoda čiji su protagonista, na štetu Srba, Jevreja i Cigana, bili hrvatski vojnici i duhovnici u vreme Drugog svetskog rata i tokom poratnog razdoblja. Ovaj deo romana gotovo da je komplementaran sa pričom o balkanskim ratovima kojima je Jugoslavija uništena i podeljena na više država, o čemu se vrlo književno uspešno pripoveda u „Kćerci Istoka“, mada se ono što je napisano u dotična dva romana odnosi na različite epohe.

I tek u trećem delu ovog, na manje od dvadeset završnih stranica, razumećemo opravdanost naracije razvijene u prethodnom delu „Hrabrosti“: onda kada Marina majka ponovo prolazi kroz ličnu egzistencijalnu propast u Benidormu, u društvu mladića kog je unajmila i kad se priseća da je njena kćerka tetraplegičarka otkako ju je udario automobil, proživela mentalnu regresiju kroz lik pomenutog hrvatskog sveštenika. Tada možemo da razumemo izvesne ranije indikacije pripovedača kao i to da tri dela „Hrabrosti“ razvijaju priču o egzistencijalnim propastima u različitim istorijskim vremenima varvarstva, bede i srama dostojnog prezira: o propasti pobune na čelu sa Galanom, deliričnoj griži savesti starog fratra i nesrećnom svršetku Marine majke Mati, koju progone obmane koje je počinila u svojstvu direktorke bankovne filijale.

„Hrabrost“ odlikuju književna postignuća u mnogo aspekata, kao što su intenzivna narativnost svih delova knjige, ekspresivna usmenost u hrvatskoj priči koju oživljava Mar u drugom delu knjige, i brižljivost stila na svakoj stranici. 
 
Izvor: El Kultural
Prevod: Igor Marojević